Maatschappelijk verantwoord ondernemen is bij uitstek een terrein om collectief op te pakken. Maar hoe doe je dat slim? Tips uit de sessie over duurzaamheid in verenigingen door Onno Nillesen.

Veel verenigingen zijn al volop bezig met duurzaamheid. Andere weten nog niet zo goed hoe en of ze duurzaamheid of een ander aspect van maatschappelijk ondernemen zullen oppakken. Het is bij uitstek een collectieve uitdaging. Het gaat bijna altijd om innovaties, het ontwikkelen van nieuwe standaarden en nieuw beleid en regelgeving. Volop kansen om collectief op te pakken.

Niets doen geen optie?
Maar ook al doe je niets, je zult toch op het vinkentouw moeten blijven als het gaat om nieuwe nationale of Europese regelgeving. Voor je het weet heeft het impact op (een deel van) jouw leden. Bovendien is te verwachten dat maatregelen elkaar de komende jaren sneller opvolgen en steviger worden. Er hangen een paar harde deadlines boven de markt.

Leiderschap
Sommige sectoren zijn meteen in de picture als het gaat om duurzaamheid en zijn al volop bezig met bijvoorbeeld vragen rond kinderarbeid, een duurzame keten, energietransitie of circulariteit. TLN is een voorbeeld. Transport en Logistiek Nederland heeft het initiatief genomen om drie doelen voor de sector te formuleren en daarmee te sturen op wat leden te wachten staat, leden te helpen om tijdig voor te sorteren en een level playing field te realiseren. De drie doelen zijn: zero emission in binnensteden;  green truck fuel in de buitengebieden en minder kilometers in de hele sector door slimmer werken.

Stap naar voren
Rob Aarse, TLN : “We zetten een stap naar voren met een eigen plan. Daarmee kregen we niet alleen duidelijkheid in overheidsbeleid, maar zelfs financiële ruimte voor de klimaatambities.” Door zo’n stap naar voren neem je de regie. Je laat met je plannen zien dat je echt wel stappen wilt maken en je geeft aan welke voorwaarden er zijn, zodat leden ook mee kunnen doen. De
sector heeft te maken met hele smalle marges. Dat betekent dat veranderingen die kosten met zich mee brengen voor de hele markt moeten gelden, anders kan bijna niemand het zich veroorloven om er aan te beginnen. Het betekent ook dat een ander verdienmodel, bijvoorbeeld slimmer werken, zeker wel aantrekkelijk is.

Vrijblijvendheid verdwijnt
Onno Nillesen, Planned, ziet verschillende opties voor verenigingen. Voorlichten, verbinden, verleiden en voorwaarden scheppen. Is de duurzaamheidsvraag nog ver weg in jouw vereniging? Let er wel op dat Europa niet stilstaat en nu steeds meer regels invoert (Green Deal). Bijvoorbeeld op het gebied van verantwoording en verslaglegging door bedrijven. Dicht bij huis is de ACM begonnen duurzaamheidsclaims van bedrijven te toetsen, als consumenten er klachten over hebben. Urgenda roept met succes de Nederlandse overheid op het matje. En zelfs de tool voor Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) waar al jaren aan wordt gesleuteld, deels samen met verenigingen, zal zijn vrijblijvendheid verliezen en hopelijk ook eenduidiger worden toegepast. Nu kan elke dienst en elk orgaan nog zijn eigen criteria gebruiken. 

• Tips
• Ga op zoek naar jullie opgave. Waar kunnen jouw leden echt verschil maken? Is dat in energie, circulair, sociaal?  Als je het niet kunt ontdekken, laat het dan liggen.
• Zoek inspiratie van buiten. Wie kan jouw leden helpen anders te kijken naar wat  zij doen en kunnen?
• Denk altijd in termen van het collectief. Wat kunnen leden hier niet individueel voor elkaar krijgen en het collectief wel. Waar kun je de regie nemen?
• Werk je lobbystrategie goed uit. Welke bijdrage ga je leveren en welke voorwaarden zijn daarvoor essentieel?
• Een belangrijk doel van verenigingen is het realiseren van een level playing field. Blijf weg van maatregelen voor jouw leden waar concurrenten zich niet aan hoeven te houden.
• Waar je wel het hele playing field kunt beïnvloeden, zet je in op de kwaliteit, realiseerbaarheid en betaalbaarheid.
• Realiseer je dat een simpele regel, die voor iedereen geldt, gemakkelijker te verrekenen is in de keten.
• Heb je ambitieuze plannen, maak dan ook goede stakehouderanalyses. Mogelijk krijg je te maken met onbekende en onverwachte samenwerkingspartners en (gelegenheids)coalities.
• Ga het gesprek aan met alle leden. Belangrijke uitgangspunten bij het gesprek: begrip opbrengen voor elkaars uitgangspunten, overeenstemming zoeken over het gedeelde probleem,  met elkaar aan de slag om oplossingen te bedenken en te ontwikkelen.
• Democratie leidt niet tot één mening. Realiseer je dat leden heel veel verschillende meningen hebben op dit soort vragen, probeer te ontdekken waar de hoofdroutes zijn volgens leden.

Meer tips of ervaring delen? Doe mee aan de Kennissessie Energietransitie. Meer informatie en aanmelden