Erica van Engel is ruim twee jaar directeur van Vrouwen van Nu. En doordat zij in haar leven vanuit verschillende rollen intensief betrokken is bij verenigingen durft ze de vraag wel te stellen: Is de traditionele vorm van de vereniging een jas die nog past? Waar het om gaat is mensen helpen elkaar op te zoeken om samen doelen te bereiken. Haar verhaal deelt zij tijdens het Verenigingscongres op 3 oktober. Hier gaat zij dieper in op de de vragen; hoe transformeer je een vereniging en neem je leden én nieuwe doelgroepen mee in verandering? 

“Wat wij doen als Vrouwen van Nu is met de kracht van vrouwen de leefomgeving versterken. Daarvoor is krachtenbundeling nodig, maar of dat altijd in een vereniging moet? In de afgelopen twee jaar heb ik me gefocust op waar we van zijn, wat hebben we bijgedragen en wat kunnen we bijdragen in de toekomst? Onze leden zijn heel actief met elkaar en dragen bij aan de sociale cohesie. Dat is wat wij al 95 jaar doen. Er is veel eenzaamheid. Onze leden zijn niet eenzaam. Ze zien om naar elkaar en zijn samen continu in beweging. Dat maakt Vrouwen van Nu een natuurlijke partner voor initiatieven in het maatschappelijk middenveld zoals de nationale coalitie tegen eenzaamheid. Zo maken we van een uitdaging een kans. Ons tweede doel is om de stem van vrouwen in de samenleving te laten horen. Maar ook dat hoeft niet per se in een vereniging, kijk maar naar de MeToo-beweging.” 

Energie terugbrengen 

“We zijn een vereniging met ruim 20.000 leden en de gemiddelde leeftijd van onze leden is 75 jaar. We zijn geen ouderenvereniging, maar hebben gewoon toevallig veel oudere leden. Ons jongste lid is 22 en de oudste 107. Ook zijn we een hele witte vereniging. Ik kan de vrouwen van kleur op een hand tellen. De leden geven zelf aan dat de vereniging wel wat kleur kan gebruiken, maar dat gaat niet vanzelf. Een aantal afdelingen zet de eerste stap door een thema-avond te organiseren over diversiteit en vooroordelen met gastsprekers van kleur of door Internationale vrouwendag samen met vluchtelingenvrouwen te vieren. Ik geloof echt in participatief leiderschap, alles wat we doen komt voort uit de vereniging, uit vragen van de leden. Ik laat ze zien en ervaren dat dat gewaardeerd wordt. Dat heeft energie in de vereniging teruggebracht. Leden willen zich inzetten voor bepaalde doelen of activiteiten en wij ondersteunen ze daarbij. Soms wordt een klein initiatief een landelijk project, bijvoorbeeld het project Plastic en Ik? Dit richt zich op het vergroten van de bewustwording rond de gevaren van micro-plastics voor het milieu en onze gezondheid. Het is begonnen met een idee en nu doet de hele vereniging hieraan mee. We laten onze meerwaarde zien door dit zichtbaar te maken.” 

Communicatie en branding 

“Wat we doen, doet ertoe, maar de leden zien het als vanzelfsprekend. Wat ik doe is met de leden bespreken welke woorden we kiezen. Je kunt vertellen dat je gezellig koffie en thee drinkt, maar je kunt ook zeggen dat je leuke ontmoetingen hebt met gelijkgestemden. Je kunt vertellen dat je veel fietst en wandelt, maar wat het doet is zorgen dat je fit en vitaal blijft. Communicatie en branding betekent ook met elkaar bespreken wat je vertelt. Ik daag de vrouwen uit om te vertellen waar ze trots op zijn en wat de vereniging hen echt brengt. Dat zijn de verhalen die ze moeten vertellen. Het werkt, in 2023 kregen we 40% meer nieuwe leden dan in het jaar ervoor. Ook in 2024 was er toename in nieuwe leden. Er gaan ook leden af natuurlijk, maar het aantal opzeggingen is veel minder geworden.” 

Terug naar de basis 

“Het werkt om de leden medeverantwoordelijk te maken voor het collectief. In 2024 hadden we voor het eerst een landelijke kaderdag. Toen kwamen 200 deelnemers, dit jaar 300 en sommigen zeggen nu al: ‘volgend jaar komen we met het hele bestuur’. Het doet me goed dat de vrouwen openstaan voor de verandering. De huidige structuur met afdelingsbesturen en provinciale besturen is aan het uitsterven. Deze jas past niet meer. Dus samen gaan we op zoek naar iets nieuws, wat werkt voor de toekomst. Dat daar soms angst en weerstand voor is, begrijp ik. Wat helpt om de medestanders te krijgen is de metafoor van de mobiele telefoon. Dertig jaar geleden zagen velen van ons dat apparaat niet zitten. Nu heeft iedereen er een. Het doel is met elkaar in verbinding te blijven. Het gaat niet om de verenigingsstructuur, het gaat om je meerwaarde. Hoe de toekomst eruit komt te zien, weet ik niet. Wat ik wel weet is dat we teruggaan naar de basis. En dat is de positie van de vrouw versterken. Samen. En met die kracht de samenleving versterken.”  

Het verhaal van Erica van Engel is herkenbaar, inspirerend en actueel voor iedere vereniging die toekomstbestendig wil zijn. Een verhaal dat je niet wilt missen! Jij komt toch ook? Meld je aan via deze link.